اقل حملاقلّ حمل کمترین مدّت حاملگی است و از آن در باب نکاح و نیز بخش مسائل مستحدثه سخن رفته است. ۱ - مدت اقل حملاقلّ حمل، شش ماه است. ۲ - احکام اقل حملاز شرایط پیوستن نوزاد به پدر، سپری شدن اقل حمل از زمان آمیزش است. به شرط آنکه به طور مشروع انجام گرفته باشد، مانند آنکه به عقد نکاح ـ اعم از دائم و موقّت ـ یا به مالک شدن و تحلیل در مثل کنیز و یا به شبهه( آمیزش به شبهه)صورت گرفته باشد . پس «اگر زوجه مدخول بهایش را طلاق دهد پس عده بگیرد و ازدواج نماید، سپس فرزندی بیاورد پس اگر الحاق آن به شوهر دومی ممکن نباشد و به اوّلی ممکن باشد، مانند اینکه در کمتر از شش ماه از نزدیکی دومی و با تمام شدن شش ماه، بدون تجاوز از نهایت حمل از نزدیکی اولی بچه متولد شود، ملحق به شوهر اوّلی می‌شود و بطلان ازدواج دومی معلوم می‌شود؛ برای آنکه معلوم می‌شود که در عده واقع شده است و بر او ابداً حرام می‌شود چون که او را وطی نموده است. و اگر برعکس باشد، به اینکه الحاق آن به دومی ممکن باشد؛ نه به اولی، به اینکه بچه را در فاصله بیشتر از اکثر حمل از وطی اول و در فاصله اقل حمل تا نهایت حمل از نزدیکی دومی بیاورد، به دومی ملحق می‌شود. و اگر الحاق آن به هیچ‌کدام آن‌ها امکان نداشته باشد به اینکه بچه را در بیشتر از نهایت حمل از وطی اولی و به کمتر از شش ماه از وطی دومی بیاورد، از هر دو منتفی می‌شود. و اگر الحاق آن به هر دو ممکن باشد مال دومی می‌باشد.» [۳]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۳۲، کتاب النکاح، القول فی احکام الاولاد و الولادة، مسالة۶.
در صورت سپری نشدن اقلّ حمل از زمان آمیزش تا ولادت، نوزاد به شوهر ملحق نمی‌گردد، مگر آنکه از طریق معالجه طبّی در سیر طبیعی رشد و تولد جنین تسریع شده باشد و در نتیجه، نوزاد زودتر از زمان اقلّ حمل متولد شود. در این صورت، با علم به بودن نوزاد از نطفه شوهر، به وی ملحق می‌گردد. امام خمینی در تحریرالوسیله می‌نویسد: اگر بچه به‌واسطه علاج (دست‌کاری)، قبل از مدت اقل حمل، متولد شود، مانند اینکه از سیر طبیعی‌اش به‌واسطه بعضی از اشعه‌ها، سرعت بیشتری پیدا کند، یا بعد از مدت بیشتری به‌واسطه منع از سیر طبیعی‌اش و کند نمودن آن، متولد شود بچه به پدرش ملحق می‌شود بعد از علم به اینکه از نطفه او می‌باشد. و اگر چنین تولدی به جهت ضعف اشعه خورشید و تغییر طبیعت زمین، طبیعی شود فرزند به فراش ملحق می‌شود، حتی در صورت شک. و همچنین اگر در بعضی از مناطق طبیعی اکثر الحمل یا اقل الحمل بر خلاف مناطق ما باشد در صورت امکان حکم به الحاق فرزند می‌شود و با مناطق ما مقایسه نمی‌شود.» [۶]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۶۵، البحث حول المسائل المستحدثة، منها التلقیح و التولید الصناعیان، مسالة۹.
۳ - پانویس۴ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۶۵۶ - ۶۵۷ • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |